We hebben recent de zittingsdagen voor het MH17 proces toegevoegd aan onze nieuwsagenda. Maar hoe is dit proces opgezet. We vatten het even kort samen in onderstaande blog.
Doel van het MH17 proces
Op 17 juli 2014 stortte in Oost-Oekraïne de Boeing 777-200ER van Malaysia Airlines met vluchtnummer MH17 neer. Het vliegtuig was onderweg van Amsterdam (Nederland) naar Kuala Lumpur (Maleisië) en stortte neer bij een dorp in de regio Donetsk. Alle 298 inzittenden kwamen daarbij tragisch om het leven. Naast 196 Nederlanders waren er inzittenden met 10 andere nationaliteiten. Nederland, Maleisië, Australië, België en Oekraïne deden een internationaal opsporingsonderzoek naar de oorzaak van het neerstorten van het vliegtuig en de verdachten. Dat onderzoek heeft geleid tot vervolging van de verdachten door het Nederlands Openbaar Ministerie (OM). De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde bij het onderzoek na de ramp dat het vliegtuig op 10 kilometer hoogte neergehaald is door een raket van het type Boek. Nederland, Australië, België, Maleisië en Oekraïne deden een gezamenlijk strafrechtelijk onderzoek deden in een Joint Investigation Team en kozen in 2017 voor vervolging en berechting in Nederland bij een reguliere rechtbank. Om dit mogelijk te maken zijn onder andere een verdrag tussen Nederland en Oekraïne gesloten in 2017 en zijn er in Nederland nieuwe wetten aangenomen om de verdachten in Nederland te kunnen berechten.
MH17 aanklacht en proces
Op 24 mei 2018 concludeert het Joint Investigation Team definitief dat de Boek-raket afkomstig was van de 53e brigade van het Russische leger in Koersk. Onder andere is aangetoond dat op 23 juni 2014 een konvooi met zes Boek-raketinstallaties vanuit dit gebied naar Oekraïne was vervoerd. Nederland en Australië stelden daarop Rusland aansprakelijk voor zijn aandeel in de ramp. Op 19 juni 2019 zijn aanhoudingsbevelen uitgevaardigd voor vier verdachten van het neerhalen van vlucht MH17 en de moord op de 298 inzittenden. De rechtszaak begon in maart 2020 in Nederland, in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol. De voorzitter in de rechtszaak MH17 is mr. H. Steenhuis. De andere rechters zijn mr. D.A.C. Koster, mr. C.I.H. Kerstens-Fockens en mr. D.R. Glass (reserverechter).
Verloop van het proces tot nu toe
De zittingsdagen in 2020 zijn met name besteed aan de zogenaamde regiefase. Daarin heeft de rechtbank ondermeer een zogenaamde tussenuitspraak gedaan met beslissingen over alle onderzoekswensen die door de verdediging en het Openbaar Ministerie bij eerdere zittingen zijn ingediend. Met de afronding van de regiefase nadert de inhoudelijke behandeling. Hiervoor zijn meerdere zittingsdagen gereserveerd in 2020. Voor de inhoudelijke behandeling van het MH17 proces moeten eerst de toegewezen onderzoeken in gang worden gezet en zoveel mogelijk afgerond. De rechtbank vindt het niet nodig dat alle onderzoeken moeten zijn afgerond maar wel moet duidelijk zijn wat er nog open staat en hoelang dat duurt.